การดูแลผู้ป่วยแต่ละราย VS. ระบบการดูแลผู้ป่วย
การดูแลผู้ป่วยจนบรรลุผลลัพธ์การดูแลรักษาที่ดีนั้น วิชาชีพใดเพียงวิชาชีพเดียวคงไม่สามารถดูแลผู้ป่วยได้อย่างเบ็ดเสร็จ การดูแลย่อมต้องการสหวิชาชีพที่ทำงานร่วมกันเป็นทีม มีระบบสนับสนุนการดูแลผู้ป่วย (เช่น ระบบยา ระบบเวชระเบียน ระบบห้องปฏิบัติการทางการแพทย์) ที่เหมาะสม โดยได้รับความร่วมมือจากผู้ป่วยและญาติ ผลลัพธ์จึงจะเป็นไปตามที่คาดหวัง
ในการประเมินกระบวนการคุณภาพของ สรพ. ผู้เยี่ยมสำรวจจึงยึดผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง ไม่ได้ยึดวิชาชีพใดวิชาชีพหนึ่งหรือหน่วยงานใดหน่วยงานหนึ่งเป็นศูนย์กลาง การประเมินจะดูทั้งความเหมาะสมของการดูแลผู้ป่วยแต่ละราย (ผ่านการทบทวนเวชระเบียน การทบทวนข้างเตียง และการทบทวนในลักษณะอื่นๆ) คู่ไปกับการประเมินระบบที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการดูแลผู้ป่วย ตั้งแต่การเข้าถึงสถานพยาบาลไปจนถึงการจำหน่ายออกจากสถานพยาบาลและการดูแลต่อเนื่อง และรวมถึงระบบสนับสนุนการดูแลผู้ป่วยด้วย
นอกจากนี้ เมื่อจะประเมินผลลัพธ์การดูแลผู้ป่วย ผลลัพธ์ผู้ป่วยเพียงรายเดียวคงไม่สามารถเป็นตัวแทนของผลการรักษาโดยรวมได้ สิ่งที่จำเป็นต้องมีเพื่อใช้ในการประเมินผลลัพธ์ ก็คือ การบันทึกข้อมูลผู้ป่วยแต่ละรายเพื่อนำมาสร้างเป็นฐานข้อมูลกลุ่มผู้ป่วย (database of clinical population) ซึ่งฐานข้อมูลนี้จะนำมาจัดทำเป็นสถิติ ที่แสดงลักษณะทั่วไปของกลุ่มผู้ป่วยนั้น (เช่น เพศ อายุ ความรุนแรงของโรค) และผลลัพธ์การดูแลกลุ่มผู้ป่วย แล้วนำข้อมูลมาแปรผลเพื่อใช้ในการวิเคราะห์/ หาความสัมพันธ์ของปัจจัยต่างๆ ที่จะช่วยในการปรับปรุงกระบวนการดูแลผู้ป่วย เพื่อนำไปสู่ผลลัพธ์การดูแลที่ดีขึ้นในอนาคต
กระบวนการคุณภาพของ สรพ. จึงเป็นกระบวนการที่เชิญชวนให้บุคลากรทางการแพทย์ที่คุ้นชินกับกรอบการดูแลผู้ป่วยแต่ละราย ก้าวออกไปสู่ปริมณฑลของระบบการดูแลผู้ป่วยที่กว้างใหญ่และเชื่อมโยงสัมพันธ์กัน โดยมีเป้าหมายในการสร้างผลลัพธ์การดูแลผู้ป่วยที่ดีที่สุดให้แก่ผู้ป่วยที่เราดูแล
Image by Robyn Wright from Pixabay
HIV Collaboration Key of Change
ความสำเร็จในการรับรองรายโรค HIV เกิดจากความเชื่อมั่น (Belief) ในการทำความดี เชื่อมั่นในแนวคิด DSC (Disease Specific Certification) ทำดีต้องมีคนเห็น เราจึงทำต่อไปและทำได้เหนือความคาดหมายสร้างความภูมิใจจากการทำความดีนั้น (พญ.สุพรรณี จิรจริยาเวช)
Disease Specific Certification เป็นการประเมินเฉพาะโรคหรือระบบการดูแลผู้ป่วยซึ่งได้ผลดีโดยปฏิบัติตามมาตรฐานมีการวิเคราะห์องค์กรอย่างครอบคลุมนำไปออกแบบกระบวนการตามข้อกำหนดให้สอดคล้องกับผู้เกี่ยวข้องมีการสื่อสารองค์กร นำสู่การปฏิบัติ กำกับติดตามผลลัพธ์เพื่อปรับกระบวนการอย่างต่อเนื่อง ซึ่งผู้แทนจากโรงพยาบาลทั้ง 4 แห่งได้นำกรอบแนวคิด DSC ไปใช้พัฒนากระบวนการดูแลผู้ป่วย HIV จนประสบความสำเร็จ จะมาแบ่งปันวิธีการ Change & Collaboration อย่างไรให้เกิด Sustainability
พญ.วันทนีย์ มามูล (โรงพยาบาลปราสาท) ...
ถอดรหัสมัดใจไนติงเกล: THIP the Good in Change
“อย่ากลัวการเปลี่ยนแปลง ทุกคนต้องไม่กลัวการเปลี่ยนแปลง การเปลี่ยนแปลงไม่ใช่จุดสุดท้ายของชีวิต เปลี่ยนแปลงแล้วถ้าไม่ดีก็ถอยกลับมาใหม่” (พว.สุดา วิไลเลิศ)
Thailand Hospital Indicator Program (THIP) เป็นระบบการเปรียบเทียบตัวชี้วัดคุณภาพของ โรงพยาบาลที่ผู้รายงานจะได้ทราบค่าของตนเปรียบเทียบกับค่า Percentile ของกลุ่ม เพื่อให้โรงพยาบาลสามารถเปรียบเทียบผลลัพธ์ด้านต่างๆ กับโรงพยาบาลอื่นที่มีลักษณะเดียวกัน และสามารถค้นหาองค์กรที่มี Good Practice และนำมาแลกเปลี่ยนกัน จากการเปรียบเทียบผลลัพธ์โครงการ THIP มีการคัดเลือกโรงพยาบาล good in Change คือ มีการเปลี่ยนแปลงที่มีแนวโน้มดีขึ้น ในปี พ.ศ. 2560-2561 จากการเทียบเคียงตัวชี้วัด ได้แก่ 1. ร้อยละความพึงพอใจของบุคลากรในองค์กรพยาบาลในภาพรวมของพยาบาลวิชาชีพ (ระดับ 4-5) ...
ผสมงาน ผสานคน สร้างปฐมภูมิคุณภาพ
“ไม่ต้องกลัวนโยบาย แต่ใช้นโยบายในการขับเคลื่อน ให้ทุกภาคส่วนเกิดประโยชน์”
พญ.รัชฎาพร รุญเจริญ (โรงพยาบาลขุนหาญ) โรงพยาบาลขุนหาญ อำเภอขุนหาญ มีที่ตั้งติดชายแดน มีทั้งหมด 12 ตำบล ขนาด 90 เตียง มีประชากรในพื้นที่ 100,000 คน และหน่วยงาน อบต. 7...
ปฏิรูประบบสาธารณสุขอย่างไร ให้ Safe life, Save Cost
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ไม่ใช่เพียงวาทะกรรมเท่านั้น แต่สามารถนำมาใช้ได้จริง พระองค์ทรงสอนไว้ว่า ปรัชญานี้ เพื่อสร้างความเข้มแข็ง ให้สามารถที่จะรองรับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงอย่างน้อย 4 ประการ คือ การเปลี่ยนแปลงด้านวัตถุ (รวมถึงการเงิน การคลัง) การเปลี่ยนแปลงด้านสังคม (รวมถึงระบบสุขภาพ) การเปลี่ยนแปลงด้านสภาพแวดล้อม การเปลี่ยนแปลงด้านวัฒนธรรม ส่วนความพอเพียง คือ ความพอประมาณ มีเหตุ มีผล มีความรอบคอบ ไม่ประมาท เพื่อให้เรามีภูมิคุ้มกัน ที่จะสามารถไปต่อสู้กับความเปลี่ยนแปลงทั้ง 4 ประการ โดยต้องยึดหลัก 2 หลัก คือ หลักวิชาการ (จะทำอะไรต้องศึกษาค้นคว้าให้รู้จริงในเรื่องนั้นๆ รวมถึง การทำการศึกษาวิจัย) และหลักคุณธรรม
“การเแพทย์พอเพียง” แนวทางสัมมาทิฏฐิ และมัชฌิมาปฏิปทา คือ ทางสายกลางในการทำงานเพื่อสร้างความพอดี พอสม พอประมาณ มีเหตุมีผล มีความรอบคอบ และไม่ประมาท “การแพทย์พอเพียงมุ่งให้เกิดสุขภาพพอเพียง” ตั้งอยู่บนทางสายกลาง ในการใช้ทรัพยากรทางการแพทย์ และเทคโนโลยีทางการแพทย์ตามความจำเป็น (Needs) ไม่ใช่ตามความต้องการ (want) เพราะ want...
Collaboration in a living System
“สานพลังสร้างเครือข่าย แผ่ขยายความปลอดภัย ด้วยใจใฝ่พัฒนา ด้วยคุณค่ากัลยาณมิตร”
ความยั่งยืนของเครือข่ายจะเกิดขึ้นก็ต่อเมื่อได้มีการจัดกิจกรรมที่ดำเนินการอย่างต่อเนื่องจนกระทั่งกิจกรรมดังกล่าวกลายเป็นแบบแผน (pattern) ของการกระทำที่สมาชิกของเครือข่ายยอมรับโดยทั่วกัน ด้วยเหตุนี้ การที่จะรักษาเครือข่ายไว้ได้ต้องมีการกำหนดโครงสร้างและตารางกิจกรรมไว้ให้ชัดเจน ทั้งในแง่ของเวลา ความถี่ และต้องเป็นกิจกรรมที่น่าสนใจเพียงพอที่จะดึงดูดสมาชิกให้เข้าร่วมกิจกรรม ซึ่งบทเรียนจากการขับเคลื่อนการพัฒนาด้วยเครือข่ายความร่วมมือ การเติบโตและพัฒนาการ ในการสร้างความเข้มแข็งให้กับกระบวนการพัฒนาคุณภาพบริการในวงกว้างนั้นส่งผลโดยตรงในทางบวกกับประชาชน
รศ.นพ.ชเนนทร์ วนาภิรักษ์ (คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่)
สถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (สรพ.) มีกลยุทธ์ในการขยายแนวคิดการพัฒนาคุณภาพและการรับรองกระบวนการคุณภาพ HA ไปยังส่วนภูมิภาคทั่วประเทศไทย โดยความร่วมมือกับ สถาบันโรงเรียนแพทย์ ก่อตั้ง ศูนย์ความร่วมมือเพื่อการพัฒนาคุณภาพโรงพยาบาล (Hospital Accreditation Collaborating Center: HACC) จำนวน 6 แห่ง ในปี พ.ศ. 2544 ได้แก่ HACC โรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์ HACC คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ HACC คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร HACC คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น HACC จังหวัดนครราชสีมา HACC ภาคใต้ (คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์) ทำหน้าที่ส่งเสริม กระตุ้นการพัฒนาคุณภาพ...
Nursing Role for Stroke Management in NAN
หัวใจสำคัญของการดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) คือ Nursing process ประกอบด้วย การประเมินภาวะสุขภาพ (Assessment)การวินิจฉัยทางการพยาบาล (Nursing Diagnosis) การวางแผนการพยาบาล (Planning) การปฏิบัติการพยาบาล (Implementation) และการประเมินผลการพยาบาล (Evaluation) พยาบาลจึงต้องพัฒนาทักษะและศักยภาพการดูแลผู้ป่วยเฉพาะโรคโดยเฉพาะการปรับเปลี่ยนตัวเองเป็น Smart nurse 4.0 เพื่อเพิ่มคุณค่าให้กับงานบริการพยาบาล พัฒนาตนเองให้ก้าวทันโลกที่กำลังเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว
โรคหลอดเลือดสมอง (stroke) เป็นปัญหาสำคัญของประเทศไทย พบว่ามีผู้ป่วย stroke รายใหม่และผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงรายใหม่ที่ไม่สามารถควบคุมได้เกิดภาวะแทรกซ้อนเพิ่มขึ้นทุกปี มีอัตราตายสูง หรือเกิดความพิการตามมาได้เป็นภาระของครอบครัว
จังหวัดน่าน มีลักษณะภูมิประเทศเป็นพื้นที่ราบสูงและภูเขาสูง เส้นทางเดินทางคดเคี้ยว ระยะทางจากที่อยู่อาศัยถึง โรงพยาบาลประมาณ 30 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินทางอย่างน้อย 1 ชั่วโมง เนื่องจากพื้นที่กันดารและเป็นที่ราบสูงประชาชนที่อยู่อาศัยห่างไกลเข้าถึงบริการรักษาได้ยากทำให้ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองที่มีภาวะฉุกเฉินมีอัตราตายสูงโรงพยาบาลน่านจึงได้พัฒนาทักษะความรู้ความชำนาญของทีมสหวิชาชีพเพื่อให้สามารถดูแลผู้ป่วย stroke ให้รวดเร็วและปลอดภัยที่สุดเชื่อมโยงการดูแลและฟื้นฟูผู้ป่วย stroke ด้วยความร่วมมือและการช่วยเหลือของกลุ่มงานเวชกรรมสังคมที่พัฒนาศักยภาพเครือข่ายอาสาสมัครสาธารณสุขต้นแบบภายในชุมชน ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมลดความเสี่ยงและลดความรุนแรงของโรคเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีของผู้ป่วยและประชาชน
พว.วรวรรณ ชำนาญช่าง ...
Quality Learning
วิกฤติสุขภาพสงบ เมื่อพบผู้นำรวมหมู่: กรณีศึกษา Meta R2R กับปัญหาตกเลือดหลังคลอด
Quality Learning -
วิกฤติสุขภาพสงบ เมื่อพบผู้นำรวมหมู่: กรณีศึกษา Meta R2R กับปัญหาตกเลือดหลังคลอด
“เก่งคนเดียวไม่มีวัน...ทำงานใหญ่...ได้สำเร็จ แต่ถ้าจะให้ได้มากกว่าความสำเร็จ ...
ปัจจุบันยาที่ใช้รักษาผู้ป่วยมีอยู่มากมาย ซึ่งบางชนิดมีการสะกดชื่อยาที่มีความใกล้เคียงและคล้ายกันมาก วันนี้เคล็ดลับงานคุณภาพ มีเรื่องราวของผู้ป่วยที่อเมริกา ซึ่งเสียชีวิตเพราะความคลาดเคลื่อนทางยามาให้ร่วมเรียนรู้ไปด้วยกันครับ
ในช่วงปลายปี 2560 เกิดเหตุการณ์ที่ผู้ป่วยเสียชีวิตจากการที่พยาบาลให้ยาผิดชนิดแก่ผู้ป่วย จนทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิต โดยมีรายละเอียด คือ ผู้ป่วยหญิงอายุ 75 ปีมาโรงพยาบาลด้วยอาการปวดศีรษะ และมีลานสายตาข้างซ้ายผิดปกติ ได้รับการตรวจวินิจฉัยว่ามีเลือดออกภายในสมองจากก้อนเนื้องอก แพทย์สั่งตรวจ PET Scan มีการสั่งยา Versed (Midazolam) เพื่อให้ผู้ป่วยสงบในระหว่างการทำ PET Scan โดยพยาบาลที่รับหน้าที่ฉีดยาได้ไปกดรับยาที่เครื่องจ่ายยาอัตโนมัติ (Automated Dispensing Cabinet) โดยการ scan barcode ของผู้ป่วย และอักษรชื่อยา 2 ตัวแรก (คือ VE) แต่แต่หน้าจอของเครื่องขึ้นมาว่าไม่มียาตัวนี้ (เพราะเครื่องตั้งค่าชื่อยาเป็น generic name ไม่ใช่ชื่อทางการค้า)
พยาบาลท่านนี้จึงกดยกเลิกระบบปกติของเครื่องและเปลี่ยนมาใช้ Override Setting (ซื่งจะใช้เมื่อต้องการเบิกยาฉุกเฉินเท่านั้น) เมื่อป้อนอักษร VE อีกครั้ง ครั้งนี้ชื่อยา Vecuronium (ซึ่งเป็นยาที่ทำให้กล้ามเนื้อทั่วร่างกายเป็นอัมพาต ใช้ระหว่างดมยา หรือใช้ในผู้ป่วยที่ต้านเครื่องช่วยหายใจ)...
Quality Learning
คุณค่า คุณภาพ คุณธรรม ถอดบทเรียนงานประชุมวิชาการ HA National Forum 19
Quality Learning -
"คุณค่า คุณภาพ คุณธรรม ถอดบทเรียนงานประชุมวิชาการ HA National Forum ครั้งที่ 19"
By HAI Note Taker 2018
การจัดประชุมวิชาการประจำปี HA National Forum ครั้งที่ 19 ในหัวข้อ “คุณค่า คุณภาพ คุณธรรม” ได้เชื่อมโยงเรื่องราวของคุณธรรมที่มีอยู่ในใจของเจ้าหน้าที่สาธารณสุขผู้ให้บริการ ซึ่งแสดงออกมาในลักษณะของบริการที่มีคุณภาพ ออกมาเป็นบริการที่มีคุณค่าในสายตาของผู้มารับบริการ เนื้อหาที่มีการบรรยายหรืออภิปรายในที่ประชุม จึงมีขอบเขตของการนำเสนอที่กว้างขวางและครอบคลุมทั้งศาสตร์ของการบริหารจัดการ ศาสตร์ทางการแพทย์และสาธารณสุข และมิติทางจิตวิญญาณของผู้ที่เกี่ยวข้องกับบริการสุขภาพ
การถอดบทเรียนของเนื้อหาใน HA National Forum ครั้งที่ 19 ได้รับความกรุณาจากนักถอดบทเรียนจำนวน 33 ท่าน ที่ได้ทุ่มเทแรงกายแรงใจในการถอดเนื้อหาการบรรยาย จนได้ออกมาเป็นเรื่องที่ได้รับการถอดบทเรียนรวม 95 เรื่อง เนื้อหาเหล่านี้น่าจะช่วยให้ผู้อ่านได้รับความรู้ แง่คิด และแนวปฏิบัติ ที่สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ในการปฏิบัติงานในชีวิตประจำวัน
สถาบันขอขอบคุณผู้บรรยายทุกท่านที่อนุญาตให้สถาบันจัดทำและเผยแพร่เนื้อหาที่มีการบรรยายในการประชุมออกมาเป็นหนังสือเล่มนี้ ตลอดจนตรวจทานความถูกต้องของเนื้อหาที่นักถอดบทเรียนได้เรียบเรียงเขียนขึ้นมาก่อนที่จะมีการเผยแพร่ และที่ขอบคุณเป็นที่สุด คือ นักถอดบทเรียนทุกท่านที่เสียสละเวลาในการบันทึก เรียบเรียง และจัดทำเนื้อหา ออกมาเป็นบทความวิชาการที่มีความครบถ้วนและพร้อมต่อการเผยแพร่ สถาบันหวังเป็นอย่างยิ่งว่าเนื้อหาที่ถอดบทเรียนมาอยู่ในหนังสือเล่มนี้จะช่วยส่งเสริมและสนับสนุนการพัฒนาคุณภาพของสถานพยาบาลทุกแห่งต่อไป
นพ.กิตตินันท์ อนรรฆมณี
ผู้อำนวยการสถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (องค์การมหาชน)
ดาวน์โหลดที่นี่…ฟรี ถอดบทเรียนงานประชุมวิชาการ...