“Healthcare Sustainability
เป็นการมองอย่างสมดุล (Balance)
ระหว่าง Environment Economics and Social ภายใต้การบริหารโดยใช้ข้อมูลจริง (Management by Fact) เพื่อให้องค์กรต้องอยู่ได้ ประชาชนต้องอยู่ได้ และโลกใบนี้ต้องอยู่ได้ อย่างมีความสุขไปด้วยกัน”
การพัฒนาความยั่งยืนในสถานพยาบาลและระบบบริการสุขภาพ เป็นความท้าทายสำคัญ ที่ต้องอาศัยการบูรณาการแนวคิด ด้านสิ่งแวดล้อม สังคม และการบริหารจัดการองค์กรอย่างสมดุล การผลักดันให้แนวคิดความยั่งยืน สามารถนำไปสู่การปฏิบัติจริงในบริบทของสถานพยาบาล รวมถึงการบริหารจัดการทรัพยากร การลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และการสร้างระบบบริการสุขภาพที่มีคุณค่าอย่างต่อเนื่องได้
- BDMS at a glance: สำหรับ บริษัท กรุงเทพดุสิตเวชการ จำกัด (Bangkok Dusit Medical Services : BDMS) จัดตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 30 ตุลาคม 2512 ในนาม “บริษัท กรุงเทพดุสิตเวชการ จำกัด” โดยเปิดดำเนินงานภายใต้ชื่อ “โรงพยาบาลกรุงเทพ” ปี 2515 ปัจจุบันมีเครือข่าย BDMS ประกอบด้วย 6 กลุ่มโรงพยาบาลหลัก ได้แก่ กลุ่มโรงพยาบาลกรุงเทพกลุ่มโรงพยาบาลสมิติเวช โรงพยาบาลบีเอ็นเอช กลุ่มโรงพยาบาลพญาไท กลุ่มโรงพยาบาลเปาโล กลุ่มโรงพยาบาลรอยัล และอีกหนึ่งคลินิก BDMS Wellness Clinic มีโรงพยาบาลในเครือมากกว่า 50 โรงพยาบาล แพทย์ทั้งหมดมากกว่า 12,000 คน จำนวนเตียงมากกว่า 10,000 เตียง รายได้ส่วนใหญ่มาจากผู้ป่วยที่เป็นชาวต่างชาติ ได้แก่ Cambodia Chaina USA Japan UK
ปัจจุบันฺ BDMS มีขอบข่ายการบริการทั้ง Wellness Service, Wellness Hotel, Silver age Living, Preventive Platform with Synergetic Partners ภายใต้ Vision : Medical Hub of Asia Pacific. Moving toward sustainable healthcare Mission: We are committed to lead the revolutions
in healthcare. Providing innovative care, integrated with
Thai hospitality to enhance health and wellness. มุ่งสู่ความเป็นเลิศ (Excellence) ในด้าน Enhance patient experience, Healthcare ecosystem, Conduct healthcare collaboration, Improve clinical and health operational efficiency
ให้การดูแลรักษาผู้ป่วยทั้งทางร่างกายและจิตใจ ใช้ข้อมูลจากประสบการณ์ผู้ป่วย (Patient Experience)
มาปรับปรุงกระบวนการทำงาน เพื่อให้เกิดผลลัพธ์ (Outcome) ที่ดีขึ้น มี Chiva Transitional Care Hospital
เป็นสถานที่รองรับเฉพาะผู้ป่วยที่ออกจากกระบวนการดูแลรักษาในโรงพยาบาลแบบปกติ แต่ยังไม่ได้กลับบ้าน
เช่นผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดข้อเข่า จะมาพักเพื่อฟื้นฟู รับคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ โดยมีระยะเวลาไม่เกิน 6 เดือน
- Sustainability Concept: โรงพยาบาลกรุงเทพ ได้นำแนวคิด Sustainability Concept โดยการ Balancing ระหว่างความต้องการของมนุษย์ (Human Needs) กับ สิ่งแวดล้อมที่มีอยู่อย่างจำกัด (Environmental Limits) มุ่งสู่เป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืน ภายใต้หลักการหรือแนวทางอย่างเป็นระบบ เช่น ขยะทางการแพทย์ที่มีอยู่มากมายในแต่ละโรงพยาบาล มีการกำจัดอย่างไร หรือการรักษาโรคทั่วไป เช่น ไข้หวัดธรรมดา พบว่าชนิดของยาที่แพทย์สั่ง ทำให้มีค่าใช้จ่ายความแตกต่างกันระหว่างโรงพยาบาลรัฐ และเอกชน เป็นต้น นอกจากนั้น โรงพยาบาลกรุงเทพ นำระบบโซล่าลูปเข้ามาใช้ทำให้ประหยัดค่าไฟฟ้า ใช้หลักการ Value Base Healthcare คือ การรักษาผู้ป่วย โดยคำนึงถึงผลการรักษาและ
ต้นทุนที่เสียไป ทำอย่างไรให้เกิดความคุ้มค่า และเกิดคุณค่าต่อผู้ป่วยมากที่สุด ในขณะเดียวกันโรงพยาบาลต้องอยู่ได้ การใช้หลักการของ Primary Healthcare (การดูแลสุขภาพพื้นฐานให้ดีที่สุด จะทำให้ผู้ป่วยน้อยลง ลดค่าใช้จ่ายได้) ใช้ Green Supply Chain (ในเครือของโรงพยาบาลกรุงเทพ มีการซื้อของร่วมกันทำให้เกิดการต่อรองและได้ราคาที่ถูกขึ้น) ใช้รถพยาบาลไฟฟ้า ลดการใช้ไฟฟ้า รักษาสิ่งแวดล้อม (Bangkok Hospital Headquarter EV Car Project) เป็นต้น
- Challenges in Healthcare: ในด้าน Financial Sustainability ทั้งเรื่องต้นทุนการดำเนินการ เครื่องมือ อุปกรณ์ เงินเดือน ค่าจ้าง ในปัจจุบันที่มีแนวโน้มที่สูงขึ้น ทำอย่างไรจะลดต้นทุนเหล่านี้ได้ Cost of Green Investment รวมถึงปัจจัยที่ทำให้ต้นทุนสูงขึ้นอย่างต่อเนื่องจนทำให้เกิดภาวะเงินเฟ้อ อาทิ New Technologies การมีเทคโนโลยีใหม่ ๆ ที่ต้องเรียนรู้, Advancement of pharmaceuticals ยาบางชนิดมีราคาแพง, Too many services over/misuse การบริการที่ซ้ำซาก อาทิ เป็นไข้หวัดธรรมดา แต่ส่งตรวจไวรัสถึง 33 ชนิด เป็นต้น, Poor Health Habits ประชาชนไม่ดูแลสุขภาพ, Lack of Integration between Practitioners ขาดความเชื่อมโยงระหว่างสาขาวิชาชีพ
โรงพยาบาลกรุงเทพมีอัตราการลาออกน้อย เนื่องจากมี Reskill upskill ให้กับพนักงานตลอดเวลา มีการทำงานร่วมมือกันระหว่างหัวหน้าและระดับปฏิบัติการอย่างไร้รอยต่อ มีการยืมตัวบุคลากรระหว่างโรงพยาบาลในกลุ่มและข้ามกลุ่ม อาทิ การยืมตัวบุคลากรจากICU บุคลากรด้านทรัพยากรบุคคล โรงพยาบาลพบว่าควรมุ่งให้ความสำคัญกับการดูแลสุขภาพพื้นฐาน (Primary Care) เพื่อลดการเจ็บป่วยที่รุนแรงและสามารถป้องกันได้ก่อน มีการทำงานแบบ Networking เป็น Hub เช่น หากโรงพยาบาลภูเก็ตต้องการแพทย์ที่เชี่ยวชาญในการผ่าตัด จะมีการส่งแพทย์จากกรุงเทพไปร่วมมือทันที (Resource Sharing)
- BDMS Sustainability Overview: ปรับจากเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs) มีทั้งหมด 17 เป้าหมาย (Goals) 17 ข้อ มาเป็น BDMS Sustainability Framework ประกอบด้วย Beyond Excellence, Developmental Innovation, Meaningful Sustainable Engagement, Social Contribution
- BDMS and Bangkok Hospital Green Healthcare: โรงพยาบาลมีการกำหนดเกณฑ์ BDMS Green Healthcare ในปี 2025 ซึ่งมีคะแนนเต็ม 100% จาก 9 หมวด ได้แก่ 1.นโยบาย ความมุ่งมั่น 2.การจัดการความเสี่ยงด้านสิ่งแวดล้อม 3.การจัดการความยั่งยืนด้านสิ่งแวดล้อม 4.สถานที่ตั้ง และการเดินทาง 5.การจัดการองค์กรอย่างยั่งยืน 6.พลังงานและบรรยากาศ 7.วัสดุและทรัพยากร 8.การจัดการคุณภาพและสิ่งแวดล้อมภายในอาคาร 9.ความปลอดภัยและอาชีวอนามัย มีการลดการใช้พลังงานไฟฟ้า ลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) มีการปลูกต้นไม้เพิ่มมากขึ้น พบว่ามีการประหยัดค่าไฟฟ้าถึง 374,840 บาท/ปี มีโครงการติดตั้งแผง Solar Cell และ Solar Roof Project
- Innovation Supporting System: การจัดเวทีประกวดนวัตกรรมต่าง ๆ ได้แก่ President Award สุดยอดโครงการนวัตกรรมอันทรงคุณค่า, BDMS Awards เวทีนวัตกรรมทั่วทั้งเครือข่าย, BDMS Innovation Group Contest พื้นที่แสดงผลงานนวัตกรรมภายในแต่ละกลุ่มเครือข่าย7เวทีนวัตกรรม, BDMS Innovation Direction ทิศทางและนโยบายองค์กรต่อการพัฒนานวัตกรรม, BDMS Innovator การสร้างความตระหนักและองค์ความรู้ด้านนวัตกรรม ดังตัวอย่าง Smart Service มีโทรศัพท์มือถือเพียงเครื่องเดียวสามารถทำธุรกรรมทางการเงินได้ทุกประเภท จากการดำเนินการดังกล่าวทำให้โรงพยาบาลได้รับรางวัลมากมาย อาทิ Thailand Best Employer Brand Awards 2025 by the World Federation of HR Professionals Branding, Great Place To Work Certified เป็นต้น
ดังนั้นสรุปได้ว่า ความยั่งยืนด้านระบบบริการสุขภาพ ต้องประกอบด้วย Financial Stability, Resource Efficiency, Strategic Investment in Green Technology Major factors to achieve sustainability: Health (Primary Health care than treatment), Value based Healthcare, Cost-Effectiveness Investment ความยั่งยืนไม่ใช่แค่เป้าหมาย แต่คือแนวทางสู่อนาคตของระบบสุขภาพ มาร่วมกันค้นหาวิธีขับเคลื่อนความยั่งยืนให้เกิดขึ้นจริงในสถานพยาบาลของเรา
ผู้ถอดบทเรียน ดร.สดศรี พูลผล
หัวหน้างานพัฒนาคุณภาพงาน คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
